Η ορίτζιναλ ατάκα προέρχεται από την εκπομπή Ζούγκλα του Μάκη Τριανταφυλλόπουλου, όπου γινόταν ένα ρεπορτάζ για νεαρούς που έχουν επηρεαστεί να γίνουν μοναχοί σε μικρή ηλικία. Σε μια εικόνα του ρεπορτάζ ένας αγανακτισμένος συγγενής βλασφημεί εναντίον της Παναγίας έξω από το παράθυρο του μοναστηριού και τότε βγαίνει ένας μοναχός που ταχύτατα του δίνει μπουκέτο φωνάζοντας: "Την Παναγία δεν θα την ξαναβρίσεις! Την Παναγία!". Το στιγμιότυπο, αν και παλιό από τη δεκαετία του 1990, είναι βάιραλ και έχει μεγάλη επίδραση στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης.
Και επειδή εδώ μας ενδιαφέρει η γλώσσα (λέμε τώρα), το ενδιαφέρον είναι ότι η αρχική ατάκα έγινε πρότυπο για να δημιουργούνται συχνά παρόμοιες ατάκες, όπου κάποιος εξαίρει κάποιον ή κάτι σε θέση ταμπού, που δεν πρέπει να υβρίζεται. Ή πιο απλά δηλώνει την ευαρέσκειά του προς κάποιον ή κάτι που συχνά υβρίζεται, κάνει δηλαδή κάτι σαν μια ηρωική ανάληψη του υβριζομένου σε αντίθεση προς μια κοινή συνήθεια που είναι να υβρίζεται το εν λόγω πρόσωπο ή αντικείμενο.
Σημειωτέον ότι ο Μέλλων Οριστικής ισοδυναμεί με έντονη προσταγή, είναι δηλαδή ισχυρότερος της Προστακτικής ή, ασφαλώς, της Υποτακτικής. Αυτό το ξέρουμε τουλάχιστον από την εποχή των 10 Εντολών, -βασικά της μετάφρασής τους στα ελληνικά στον 3ο αιώνα π.Χ.-, οι οποίες είναι διατυπωμένες σε Μέλλοντα Οριστικής και όχι σε Προστακτική ή Υποτακτική, λ.χ. οὐ φονεύσεις, οὐ κλέψεις, οὐ μοιχεύσεις και ταλιμπάν (με εξαίρεση κάποιες όπως το "τίμα τὸν πατέρα σου" κ.ο.κ.). Ο Μέλλων Οριστικής σημαίνει κάτι σαν "εννοείται ότι δεν θα κλέψεις/ ξαναβρίσεις" κ.τ.ό., δεν υπάρχει θέμα ενδεχομενικότητας ή διλήμματος. Σε κάποιες περιπτώσεις, όπως του μοναχού που σφαλιάρισε τον αγανακτισμένο συγγενή, μπορεί και να υπονοηθεί κάτι σαν "εν ανάγκη, θα φροντίσω να μη μπορέσεις να ξαναβρίσεις". Και βεβαίως και η επανάληψη του αντικειμένου της απαγόρευσης ύβρεως εντείνει περαιτέρω την έμφαση.
ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑΤΑ[]
- Αλέφαντος: "Τον Τσίπρα δεν θα τον ξαναβρίσεις. Είναι γίγαντας. Φοβερός."
- Τον Όλσεν δεν θα τον ξαναβρίσεις. Τον Όλσεν.
- Τον Εθνάρχη δεν θα τον ξαναβρίσεις. Τον Εθνάρχη!
- Τον Αμβρόσιο δεν θα τον ξαναβρίσεις. Τον Αμβρόσιο!
- Την Αστόρια δεν θα την ξαναβρίσεις. Την Αστόρια!
- Την Αμερική δεν θα την ξαναβρίσεις. Την Αμερική!
© Limunka 2016